Wymiana handlowa między Polską a Kazachstanem systematycznie rośnie od kilku lat i w 2018 r. osiągnęła wartość ponad 9 mld zł. W pierwszych trzech kwartałach 2019 r. polski eksport na rynek kazachstański wzrósł aż o 28 proc. – wynika z danych udostępnionych przez ambasadę Kazachstanu w Warszawie.
Kazachstan to największy na świecie kraj bez dostępu do morza – blisko dziewięć razy większy niż Polska – ale w większości obejmujący tereny pustynne i półpustynne. Liczy niespełna 19 milionów mieszkańców, zajmuje jednak wyjątkową pozycję w regionie: leży na dwóch kontynentach, znajduje się w pasie Nowego Jedwabnego Szlaku oraz graniczy z Chinami, Kirgistanem, Rosją, Turkmenistanem i Uzbekistanem.
Ta dynamicznie rozwijająca się euroazjatycka republika przyciąga też polskie inwestycje. Na terenie kraju działa już ponad 200 firm z udziałem polskiego kapitału.
Jak podaje portal trade.gov.pl, zachętą do inwestowania w Kazachstanie są zerowe stawki podatkowe przez okres 8-10 lat oraz zerowe stawki celne – przez okres 5 lat – na import surowców, materiałów, sprzętu, części zapasowych i akcesoriów. Państwo oferuje też zwrot do 30 proc. kosztów robót budowlano-instalacyjnych oraz zakupu sprzętu, jak również dotacje w postaci bezpłatnych gruntów, budynków, maszyn i urządzeń.
Niskie są koszty założenia firmy, np. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością można zarejestrować dysponując minimalnym kapitałem zakładowym w wysokości 100 tenge, czyli… 1 zł.
Kazachstan w perspektywie 2050 r. planuje wejść do grona 30 najbardziej rozwiniętych gospodarek świata. Według trade.gov.pl, kazachstański system finansowy jest najlepiej rozwinięty spośród państw Azji Centralnej. Działa tam ponad 30 banków komercyjnych, a na giełdzie papierów wartościowych (KASE) obecnych jest ponad 60 firm, w tym banki i fundusze emerytalne.
Kraj, który do Światowej Organizacji Handlu (WTO) przystąpił dopiero w 2015 roku, już w 2020 r. będzie gospodarzem Konferencji Ministerialnej WTO w Nur-Sułtanie (stolicy kraju). Kazachstan bierze też udział w corocznych konferencjach Światowego Forum Ekonomicznego w Davos. Jest także członkiem 34 komitetów działających w ramach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
Z kolei instytucjonalne reformy wewnętrzne sprawiły, że Kazachstan zajął 25. miejsce w rankingu Banku Światowego „Doing Business 2019”. Oferuje też najlepszą ochronę inwestorom mniejszościowym.
Co ciekawe, to azjatyckie państwo zdecydowanie stawia na rozwój zielonej energii. Do 2050 roku Kazachstan planuje zwiększyć udział energii alternatywnej i odnawialnej do 50 proc. całkowitej produkcji energii.
Władze zabrały się również zdecydowanie za walkę z korupcją. „Minimalizowanie korupcji to też stworzenie warunków, aby proceder stał się nieopłacalny”– stwierdził Mukhtar Tleuberdi minister spraw zagranicznych Republiki Kazachstanu. Uchwalono nowe prawo, które stanowi, że wysoki rangą urzędnik państwowy straci stanowisko, jeżeli jego podwładny zostanie skazany za korupcję. Ustawa dotyczy ministrów, gubernatorów oraz ich zastępców, a także szefów rejonów (odpowiedników powiatów).
„Jednym z podstawowych zadań naszej polityki gospodarczej jest przyciągnięcie bezpośrednich inwestycji zagranicznych – deklaruje Tleuberdi. – Uważamy takie inwestycje za niezbędne do rozwinięcia innowacyjnych technologii w priorytetowych sektorach, stworzenia nowych miejsc pracy i rozwiązania problemów ekonomiczno-społecznych” – dodaje szef kazachstańskiej dyplomacji.
W Kazachstanie najwięcej zainwestowały firmy zarejestrowane w Holandii (41 proc. ogólnej wartości inwestycji, przekraczającej 150 mld USD), USA (22 proc.), Francji (9 proc.) i Chinach (6 proc.). Wśród polskich inwestorów wiodącą pozycję zajmuje Polpharma, właściciel największej firmy farmaceutycznej w Kazachstanie – JSC Chimpharm. Polscy inwestorzy w Kazachstanie działają przede wszystkim w sektorze farmaceutycznym (oprócz Polpharmy również Adamed), budowlanym (Selena), IT, a także w sektorze energetycznym, maszyn rolniczych, infrastruktury transportowej oraz rolno-spożywczym.
Według szefa dyplomacji, Kazachstan jest najbardziej zainteresowany współpracą z Chinami, Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi, Iranem oraz krajami UE, w tym Polską. „Jednym z priorytetowych zadań ministerstwa spraw zagranicznych w dziedzinie eksportu pozostaje promocja przemysłu obronnego Kazachstanu” – oświadczył minister Tleuberdi. W dniach 28-31 maja 2020 r. Kazachstan organizuje szóstą edycję Wystawy Uzbrojenia i Technologii KADEX w Nur-Sułtanie.
W 2018 r. eksport Kazachstanu wyniósł 61 mld USD, w tym 62 proc. stanowiła sprzedaż do krajów UE. Towarami eksportowymi są głównie surowce energetyczne (76 proc.) – ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel oraz uran, którego Kazachstan jest największym wydobywcą na świecie.
Polska jest największym partnerem Kazachstanu w Europie Środkowo-Wschodniej. Nasi przedsiębiorcy dobrze się czują na tamtejszym rynku, a zniesienie wiz w 2017 roku oraz uruchomienie przez LOT bezpośredniego połączenia ze stolicą kraju ułatwiło obustronne kontakty.
„Polskie produkty są bardzo dobrze znane w Kazachstanie oraz kojarzą się z dobrą jakością i konkurencyjną ceną” – mówił w wywiadzie dla PAP Margułan Baimuchan, ambasador Kazachstanu w Polsce. Na kazachstańskim rynku są dostępne m.in. polskie leki, kosmetyki, produkty higieniczne oraz artykuły spożywcze (m.in. mrożone wyroby ziemniaczane).
Zainteresowanie polskich przedsiębiorców kazachstańskim rynkiem rośnie między innymi w kontekście ekspansji na kraje ościenne. Według ambasadora Baimuchana, 80 proc. polskich firm zawiera kontrakty z partnerami w Azji poprzez wspólne przedsięwzięcia z Kazachstanem.
Kazachstan i Polska to kraje tranzytowe na Nowym Jedwabnym Szlaku wiodącym z Chin do Europy. Ogromny potencjał ma rynek przewozów intermodalnych (wykorzystujących różne środki transportu). 90 proc. kolejowych transportów z, i do Chin, przechodzi przez należący do PKP CARGO terminal w Małaszewiczach.
Również spółka PKP LHS (Linia Hutnicza Szerokotorowa) uruchomiła przewozy na trasie transkaspijskiej – ze Sławkowa w woj. śląskim (gdzie zlokalizowany jest najdalej na zachód położony terminal przeładunkowy na linii szerokotorowej) do Urumczi w zachodnich Chinach, przez Ukrainę, Gruzję, Azerbejdżan i Kazachstan.
Na trasie transkaspijskiej – krótszej od szlaku morskiego i znacznie tańszej od transportu lotniczego – PKP LHS od lat intensywnie współpracuje z partnerami z Kazachstanu. W 2020 r. koleje kazachstańskie przewiozą 800 tys. kontenerów zmierzających z Chin do Europy.
