Przedsiębiorstwa przemysłowe codziennie stają przed zadaniem znalezienia najlepszego stosunku jakości do ceny w ramach prowadzonej działalności. Wyzwanie to dotyczy zarówno zaopatrzenia w surowce, kosztów produkcji, jak i zakupu wyposażenia biurowego. Podobna reguła obowiązuje w przypadku działań z zakresu efektywności energetycznej. Warto szukać jak największych korzyści, które można osiągnąć przy jak najniższych kosztach.
Ważne jest przede wszystkim określenie celu, który chcemy osiągnąć.
Celem może być:
- zmniejszenie kosztów nakładów produkcyjnych;
- poprawa jakości środowiska pracy;
- promowanie odpowiedzialnego podejścia i pomoc w tworzeniu ekologicznego wizerunku firmy poprzez dążenie do obniżenia emisji dwutlenku węgla.
Oprócz wybranego celu, warto również ocenić jego związek z założeniami strategicznymi firmy. Przykładowo, jeśli firma podjęła strategiczną decyzję o obniżeniu kosztów operacyjnych o 30% w ciągu najbliższych trzech lat, można odpowiednio zaplanować projekty rozwojowe, a w szczególności zająć się kwestiami, które przynoszą firmie największe oszczędności.
- Wskaźniki niezbędne do zrozumienia stanu oświetlenia
Nowoczesne oprawy LED składają się z trzech części: źródła światła, statecznika (tj. elektroniki sterującej całym systemem) oraz urządzenia chłodzącego.
W Unii Europejskiej oprawy oświetleniowe są produkowane zgodnie z normami obowiązującymi w przemyśle elektronicznym. Zostały w nich określone parametry, według których porównujemy oprawy oświetleniowe między sobą. Trzy główne wskaźniki jakości to: zużycie energii elektrycznej, żywotność rozwiązania i komfort dla oczu.
Zużycie energii elektrycznej jest odzwierciedlone bezpośrednio w rachunku za prąd. Najbardziej wydajne rozwiązania zużywają tyle, ile potrzeba i tak mało, jak to możliwe. Wydajność pojedynczej oprawy można mierzyć w lumenach na wat, a całego rozwiązania w watach na metr kwadratowy. Dzięki inteligentnemu zarządzaniu, oświetlenie może być bardziej wydajne.
Okres żywotności danego rozwiązania określa, jak długo gwarantowana jest zgodność z normami oświetleniowymi dla danego rozwiązania. Aby rozwiązanie było tak samo dobre po dziesięciu latach, na początku należy zastosować więcej opraw o większej mocy niż jest to potrzebne, ponieważ natężenie światła z czasem będzie spadać ze względu na wpływ środowiska. Koszt rozwiązania zależy również bezpośrednio od okresu eksploatacji.
Zdjęcie: Eesti Energia
PRZYKŁAD Z ŻYCIA: Inwestor zobowiązał się do zapewnienia ponad 10-letniej żywotności instalacji oświetleniowej. Oznacza to, że nawet po 10 latach pomiar luminancji w pomieszczeniach powinien wykazać dopuszczalne 300 lx. Jak widać na załączonych zdjęciach, w rzeczywistości natężenie oświetlenia jest poniżej wymagań już po 3 latach od instalacji. Wyniki pomiarów w różnych częściach pomieszczenia wynoszą np. 269, a nawet 235 lx.
Komfort dla oczu jest z pewnością najważniejszym wskaźnikiem jakości dla pracowników. Przez dbanie o wzrok rozumiemy równomierność oświetlenia (jak niska jest różnica między najciemniejszą luminancją w pomieszczeniu a średnią luminancją pomieszczenia), odblaski (dyskomfort odczuwany podczas oglądania bardzo jasnych, oślepiających opraw) oraz wskaźnik oddawania barw. Spoglądanie bezpośrednio w słońce to maksymalny poziom olśnienia, jaki można osiągnąć na Ziemi. Odblaski można ograniczyć, zasłaniając źródło światła z pola widzenia.
Zdjęcie: Eesti Energia
PRZYKŁAD: Rażący odblask na parkingu centrum handlowego, na którym oprawa została zastosowana do podświetlenia przejścia dla pieszych, jest nieprzyjemny dla oka. Rozwiązanie z dużym odblaskiem nie zwiększy widoczności przejścia dla pieszych i bezpieczeństwa pieszych, a raczej sprawi, że spoglądający będzie odwracał wzrok, mrużąc oczy.
- Które wskaźniki są najważniejsze?
To, jakie powinno być oświetlenie w miejscach pracy wewnątrz budynków, określa głównie norma oświetleniowa EVS-EN 12464-, zgodnie z którą najważniejszymi parametrami są natężenie oświetlenia, odblaski, równomierność i wskaźnik oddawania barw.
Bez wątpienia najbardziej powszechnym i znanym wskaźnikiem jest natężenie oświetlenia, mierzone w luksach. Jednak monitorowanie tylko tej jednej wartości, pomijając pozostałe, może skutkować gorszym komfortem użytkowania. Jeśli dla pracodawcy istotne jest bezpieczeństwo pracowników i komfortowe środowisko pracy, to przy modernizacji oświetlenia należy zawsze najpierw wziąć pod uwagę odblaski i równomierne oświetlenie, a dopiero potem ocenić jego natężenie. Takie rozwiązanie gwarantuje najlepsze warunki dla pracownika. Aby zapewnić optymalne rozwiązanie, wszystkie wymagania muszą zostać spełnione.
- Modernizacja oświetlenia to inwestycja
Modernizacja instalacji oświetleniowej jest bez wątpienia jednym z najbardziej powszechnych rozwiązań pozwalających na obniżenie kosztów energii. Patrząc na rentowność projektu, modernizacja oświetlenia jest inwestycją z największą stopą zwrotu. Na przykład branże, które pracują na co najmniej dwie zmiany i w których światła są włączone przez długi czas, mogą osiągnąć oszczędności sięgające 50% (wewnętrzna stopa zwrotu, IRR) w ciągu zaledwie pięciu lat.
Coraz częściej jest to również inwestycja, która jest konieczna, ponieważ stosowane technologie są już przestarzałe lub uległy zniszczeniu, a coraz trudniej jest znaleźć na rynku stare źródła światła, które można częściowo wymieniać na nowe.
Usługa Oświetleniowa z finansowaniem jest kompleksowym rozwiązaniem oferowanym przez Enefit, który dokonuje też wstępnej inwestycji, a klient ponosi jedynie miesięczną opłatę za usługę przez średni okres umowy wynoszący od 3 do 5 lat. Pomimo wprowadzenia nowych opraw oświetleniowych i pełnej obsługi serwisowej, miesięczny koszt jest nadal taki sam jak wcześniej. W niektórych sytuacjach możliwe jest zaoszczędzenie nawet ponad 70% kosztów oświetlenia.
- Modernizacja oświetlenia jako szansa na poprawę środowiska pracy
Sztuczne oświetlenie w miejscu pracy jest często niezbędne. Jakość wykonywanej pracy może w znacznym stopniu zależeć od instalacji oświetleniowej. Ponadto dobre samopoczucie pracowników wynikające z zapewnienia odpowiednich warunków pracy, w tym oświetlenia, zmniejsza rotację personelu i związane z tym koszty.
Wymiana oświetlenia jest niewątpliwie jednym z najprostszych i najszybszych sposobów na zwiększenie efektywności kosztowej dla wielu firm. Analiza istniejącego rozwiązania oświetleniowego oferowana przez Enefit oraz kalkulacja opłacalności wymiany oświetlenia jest bezpłatna dla firm.
